Nói đến thiết kế đô thị Buôn Ma Thuột, người ta nghĩ ngay đến ngôi nhà lâu năm của người Êđê bản xứ cùng không khí xanh được tôn tạo, gìn giữ từ những buôn làng truyền thống lâu đời ra đến phố thị sầm uất và tiên tiến nhất thời nay. Hai hình ảnh đặc trưng và đại diện thay mặt ấy cũng là "ngôn ngữ" thiết kế chủ đạo của đô thị miền núi này.

Khả năng gợi mở

Đặc trưng thiết kế thiết kế của ngôi nhà nhiều năm Êđê cho tới nay là yếu tố nhận diện tiêu biểu về lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống và nhân văn của đô thị Buôn Ma Thuột. Nó và được chọn, nhữngh điệu để thiết kế nên logo của tỉnh Đắk Lắk hiện tại. Từ nếp nhà nhiều năm Êđê khiến cho người ta gợi nhớ về bản sắc của một vùng đất và con người trên cao nguyên trù phú này. Đặc trưng tiêu biểu ấy, từ trước đến nay luôn luôn được giới thiết kế thiết kế khai thác, nhữngh điệu và sáng tạo thêm; trở thành vốn văn hóa truyền thống, lịch sử hào hùng mang đậm dấu ấn truyền thống lâu đời mà tân tiến, hội nhập mà vẫn giữ được bản sắc cho thành phố.

Bảo tàng Đắk Lắk - công trình thiết kế mang phong nhữngh tân tiến kết thích ứng với truyền thống cuội nguồn của đồng bào những dân tộc Tây Nguyên. Ảnh: Hữu Hùng

Một số công trình được xây dựng theo ý tưởng trên, phải nói về là Biệt tích điện điện Bảo Đại, Tòa Giám mục Buôn Mê Thuột, Bảo tàng Đắk Lắk và nhiều cơ quan, văn phòng văn phòng khác trên địa bàn. Vốn thiết kế được lấy cảm hứng từ ngôi nhà nhiều năm Êđê là lựa chọn thích ứng và đúng đắn để Buôn Ma Thuột tiến hành thực thi nên bản sắc rất dị, không giống nhau của tôi trong khối hệ thống đô thị tiên tiến nhất Việt Nam. Theo thiết kế sư (KTS) Diêu Quang Hùng, Ủy viên Ban Chấp hành Chi hội Kiến trúc Đắk Lắk, với vị trí là đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên, Buôn Ma Thuột sẽ có được bước tiến lên rất nkhô cứng trong thời hạn tồn tại tới, trong đó có thiết kế đô thị. Hiện tại, cấu trúc đan xen Một trong những khu phố mới, những công trình công cộng với từng buôn làng trong người thành phố đã tạo thành dáng dấp rất riêng và phong phú ở đô thị cao nguyên này. Trong số đó mô típ thiết kế nhà nhiều năm Êđê hiện lên khá bao trùm (thể hiện rõ trong những ngôi nhà phố, tòa nhà tiên tiến nhất) là vấn đề vượt trội rực rỡ, gây tạo điểm vượt trội cho mọi người và cho ngẫu nhiên ai lúc tới đây.        

Giới KTS cho rằng, về chủ trương chọn thiết kế thiết kế nhà lâu năm Êđê như một trọng tâm cho việc xây dựng bản sắc thiết kế thiết kế Buôn Ma Thuột là tuyệt đối thích ứng, thổi lên ý nghĩa và tích điện gợi mở cao trong nhận thức, thẩm định giá trị thẩm mỹ và làm đẹp của cư dân ở đô thị này. Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng văn hóa truyền thống thiết kế thiết kế được hình thành trước hết là để đáp ứng nhu yếu nhu yếu sử dụng của con người, khi nhu yếu sử dụng thay đổi thì thiết kế thiết kế cũng thay đổi theo. Vì vậy, TS.KTS Lê Tkhô hanh Sơn (giảng viên Trường Đại học Kiến trúc TP. thành phố thành phố Hồ Chí Minh) lưu ý: Kiến trúc nhà lâu năm thực tiễn là thành phầm của đời sống và văn minh nông nghiệp, vậy nên cần phải tinh xảo khi duy trì tính nguyên mẫu của nó vào lối sống mới trong đô thị tiên tiến. Việc áp đặt thiết kế thiết kế nhà lâu năm lên thiết kế thiết kế tiên tiến, cao tầng bằng bê tông cốt thép để gây dựng hình ảnh/biểu trưng lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống cho đô thị Buôn Ma Thuột sẽ hình thành nên vô số bất cập về công suất  sử dụng, gây trở ngại cho giải pháp nhân viên nhân viên kỹ thuật chỉnh sửa điều chỉnh, ít thành phẩm kinh tế tài chính và dễ sa vào “chủ nghĩa hình thức”. Kiến trúc thời đại này phải phản ánh được tinh thần của thời đại sản sinh ra nó, những yếu tố thiết kế thiết kế và thẩm mỹ và làm đẹp truyền thống lịch sử ở đây nên được kế thừa, duy trì với một "hàm lượng" ổn định, ở những phạm vi và quy mô thích hợp. Không thể sử dụng nhầm quy mô, liều lượng của thiết kế thiết kế truyền thống lịch sử nói chung, thiết kế thiết kế nhà lâu năm Êđê nói riêng nhằm mục tiêu tránh sự gượng ép, phản cảm.

Biệt tích điện điện Bảo Đại - công trình được thiết kế mang dáng dấp những mái nhà lâu năm truyền thống lâu đời của người Êđê. Ảnh: Hữu Hùng
 

 

Để thiết kế thiết kế nhà nhiều năm Êđê có tích điện thay mặt đại diện, gợi nhớ về bản sắc, yếu tố không thể trộn lẫn của Buôn Ma Thuột với ngẫu nhiên địa phương nào trên Việt Nam thì công tác bảo tồn “quỹ” di sản thiết kế thiết kế đô thị hiện có (liên quan đến văn hóa truyền thống nhà nhiều năm) cần phải được xúc tiến tiến hành triển khai. Để làm được điều này, cần phải hình thành một quan niệm quản trị và vận hành mới cho quy trình cấp phép và quản trị và vận hành quy trình xây dựng. Ngoài ra, cần khai thác thành phầm yếu tố về địa hình, cây xanh, mặt nước, sông suối… sẽ là thế mạnh mà thiên nhiên đã ban tặng cho Buôn Ma Thuột sẽ tạo thành bản sắc cho đô thị này.     

Quy hoạch đô thị là cả một quy trình

Theo KTS Diêu Quang Hùng, để Buôn Ma Thuột tiến lên đúng hướng nên triển khai đồng hóa ba nội dung: cơ chế chính sách, vận hành tiến lên và huy động sự tham gia của xã hội. Về cơ chế chính sách, cần phải có những chính sách ví dụ, đặc thù, thích thích ứng với điều kiện của địa phương. Đặc biệt, chính quyền sở tại phải đóng vai trò thuộc người điều phối, khuyến khích và có chính sách hỗ trợ cho thành phần tư nhân tham gia quy hoạch, tiến lên đô thị.

 Vấn đề quan trọng hơn, cần xác định công tác quy hoạch đô thị là một quy trình, được triển khai liên tục và thường xuyên thay vì quan niệm này này đó là một thành phầm như trước đây (!) Về quản trị và vận hành tiến lên, quy hoạch đô thị cần phải được nghiên cứu và phân tích thâm thúy, thiết lập nhanh hao gọn và tốt đẹp, dứt điểm từng dự án, không dàn trải. Với yêu cầu thành phố có nét đặc trưng riêng, mang đậm bản sắc địa phương thì trước tiên phải tiết kiệm tỷ trọng và chiều cao xây dựng, công trình cao tầng chỉ nên triệu tập ở một vài điểm ổn định, không dàn trải sẽ tạo điểm nổi trội. Các buôn làng trong người thành phố cần phải được bảo tồn, tôn tạo, tiết kiệm pha tạp, tối yêu cầu là trên mặt phố. Có thể tiến hành nguyên tắc xây dựng mới theo như hình thức cũ và bổ sung update những công suất mới theo hướng tiên tiến nhất và văn minh hơn. Riêng những hồ nước và dòng suối như Ea Tam, Ea Nao, Ea Nuôl cần phải được bảo vệ nghiêm ngặt, tránh lấn chiếm san lấp. Khi xây dựng công trình ở những khu vực này nên xây yếu đi về phía bờ hồ, suối để Bảo hành tầm nhìn, mỹ quan đô thị.

Du khách tìm hiểu nét rất dị của buôn trong phố - buôn Akô Dhông (TP. Buôn Ma Thuột). Ảnh: Hữu Hùng

Từ quy hoạch, lý thuyết tiến lên tới mức thẩm mỹ và làm đẹp thiết kế cho toàn bộ những công trình xây dựng ở đô thị này, chính quyền địa phương phải mặc định rằng, yếu tố hài hòa và hợp lý trong sự phối kết hợp giữa cũ và mới, giữa truyền thống cuội nguồn và tiên tiến là yêu cầu “số 1”, không thể bỏ qua trong ngẫu nhiên điều kiện và tình trạng nào. Vì thế, cần phải có một review riêng về tình hình những buôn làng hiện lên, trong đó phải phân loại và lời khuyên được những buôn làng, những công trình công cộng và nhà ở để bảo tồn với sự việc cải tạo upgrade kết cấu hạ tầng như tiến lên, hoàn thiện những công trình thiết kế trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, việc tổ chức không khí cho những khu đô thị mới cần xem việc tồn tại của những buôn làng ở đó trong cơ cấu đô thị nói chung là yếu tố quan trọng, đảm bảo sự nối lại đồng điệu trong việc mở rộng không khí - từ buôn làng ra đến phố xá sầm uất và tiên tiến. Chính sự kết nối hài hòa và hợp lý đó, với sự những không khí gian xanh (là buôn làng truyền thống cuội nguồn, mặt hồ, sông suối) này sẽ tạo thành khuôn mặt dễ thương và đáng yêu, thân thiện cho thiết kế đô thị Buôn Ma Thuột.